Net Zero Building: ก้าวสู่อนาคตของอาคารอย่างยั่งยืน

ปัจจุบัน โลกกำลังเผชิญวิกฤตโลกร้อนอย่างรุนแรง จากรายงานของ McKinsey & Company (2022) ระบุว่า ภาคการก่อสร้างและอสังหาริมทรัพย์เป็นแหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจกราว 40% จากการเผาเชื้อเพลิง? ทำให้หลายประเทศและองค์กรทั่วโลกเร่งให้ความสำคัญกับการพัฒนาอาคารที่มีการปล่อยคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์ หรือ Net Zero Building วันนี้ OPEN-TEC ศูนย์กลางองค์ความรู้ด้านเทคโนโลยี (Tech Knowledge Sharing Platform) ภายใต้การดูแลของ TCC TECHNOLOGY GROUP จะพาทุกท่านทำความรู้จักแนวคิดที่กำลังกลายเป็นมาตรฐานใหม่ของการพัฒนาอาคารในอนาคต

Net Zero Building คืออะไร?

Net Zero Building คืออาคารที่ถูกออกแบบและบริหารจัดการพลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ โดยใช้งานพลังงานน้อยกว่าหรือเท่ากับพลังงานสะอาดที่ผลิตได้เองและส่งเสริมการใช้วัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รวมถึงการติดตั้งระบบตรวจสอบควบคุมการใช้พลังงานแบบอัตโนมัติ เพื่อให้มั่นใจว่าอาคารมีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเท่ากับศูนย์อย่างแท้จริง นอกจากนี้ แนวคิด Net Zero ยังครอบคลุมถึงการลดคาร์บอนที่เกิดจากกระบวนการผลิตวัสดุก่อสร้างและการก่อสร้าง (embodied carbon) ซึ่งปัจจุบันได้รับความสำคัญมากขึ้น จากรายงานของ World Green Building Council’ (WorldGBC) แนะนำว่าอาคารใหม่ควรลดการปล่อยคาร์บอนจากส่วนนี้อย่างน้อย 40% ภายในปี 2030 และตั้งเป้าลดให้เป็นศูนย์ภายในปี 2050?

เทคโนโลยีที่ทำให้อาคารเป็น Net Zero ได้จริง

เมื่อแนวคิด Net Zero Building ถูกนำมาใช้ในวงกว้าง เทคโนโลยีก็กลายเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้อาคารสามารถลดการปล่อยคาร์บอนและใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น

  • พลังงานหมุนเวียน: แผงโซลาร์บนหลังคาและกังหันลมขนาดเล็กทำหน้าที่เป็นแหล่งพลังงานหลัก
  • ระบบกักเก็บพลังงาน: ช่วยให้สามารถใช้ไฟฟ้าได้ต่อเนื่องแม้ในช่วงแสงอาทิตย์ไม่เพียงพอ
  • เซนเซอร์ IoT: เก็บข้อมูลอุณหภูมิ แสงสว่าง และการใช้ไฟฟ้าในแต่ละพื้นที่ของอาคาร ทำงานร่วมกับระบบควบคุมอัตโนมัติ เพื่อปรับการใช้พลังงานอย่างเหมาะสม
  • วัสดุก่อสร้างสมัยใหม่: กระจกกันความร้อนหรือฉนวนประสิทธิภาพสูงช่วยลดภาระของระบบปรับอากาศ
  • แบบจำลองเสมือนจริง: ตัวอย่างการจำลองอาคารเสมือนจริงโดยให้นักออกแบบและวิศวกรสามารถประเมินประสิทธิภาพการใช้พลังงานและปรับปรุงการออกแบบตั้งแต่ขั้นตอนก่อนก่อสร้าง

ซึ่งเทคโนโลยีเหล่านี้ช่วยให้อาคารมีโอกาสเข้าใกล้เป้าหมาย Net Zero ได้ตั้งแต่ต้นทางนั่นเอง

Net Zero Building กับโลกธุรกิจ

ในโลกธุรกิจ การออกแบบอาคารให้สอดคล้องกับ Net Zero นั้นแสดงให้เห็นถึงความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมและการสร้างผลประโยชน์เชิงเศรษฐกิจที่ชัดเจน แม้ต้นทุนการก่อสร้างจะสูงกว่าอาคารทั่วไป แต่ในระยะยาวสามารถลดค่าใช้จ่ายด้านพลังงานได้มาก ส่งผลให้ผลตอบแทนการลงทุนคุ้มค่า อีกทั้ง อาคารที่ได้มาตรฐาน Net Zero ยังช่วยสร้างภาพลักษณ์ที่ดีต่อองค์กร ซึ่งสอดคล้องกับแนวทาง ESG ที่หลายองค์กรในยุคปัจจุบันให้ความสำคัญ

แนวโน้ม Net Zero Building ในประเทศไทย

ประเทศไทยเริ่มมีแนวโน้มการพัฒนาอาคาร Net Zero อย่างชัดเจน โดยหลายโครงการใหญ่ได้นำเทคโนโลยีและแนวคิดยั่งยืนมาปรับใช้ สร้างมาตรฐานใหม่ให้กับภาคอสังหาริมทรัพย์และธุรกิจ ดังตัวอย่างโครงการต่อไปนี้

1. One Bangkok3

One Bangkok เป็นหนึ่งในตัวอย่างของอาคารที่ออกแบบโดยคำนึงถึงสิ่งแวดล้อมและสุขภาวะของผู้ใช้งานตั้งแต่แรกเริ่ม โดยได้รับมาตรฐาน LEED ND Platinum และ WELL Core & Shell Platinum โดยภายในโครงการมีการใช้ District Cooling System ที่ลดการใช้พลังงานไฟฟ้าได้ประมาณ 17,000 MWh/ปี และลด CO? ประมาณ 9,000 ตัน/ปี พร้อม Smart Energy Management System และ IoT ที่สามารถตรวจสอบการใช้พลังงานแบบเรียลไทม์ รวมถึงระบบน้ำรีไซเคิลและการรีไซเคิลขยะจากการก่อสร้างได้มากกว่า 75%

2. Queen Sirikit National Convention Center (QSNCC)4

QSNCC เป็นตัวอย่างของศูนย์ประชุมที่ปรับตัวสู่ความยั่งยืนด้วยการใช้เทคโนโลยี Net Zero ช่วยลดการปล่อยคาร์บอนอย่างเป็นระบบ เช่น Real-Time Carbon Footprint Tracking Dashboard, Solar Rooftop ขนาดกว่า 6,200 ตารางเมตร5, ระบบแสงธรรมชาติ, การจัดการขยะอาหารแบบ Zero Food Waste และวัสดุก่อสร้างรีไซเคิลกว่า 75% โครงการนี้ได้รับรางวัลด้านสิ่งแวดล้อมหลายรายการ เช่น Best Sustainability Initiative (Convention Centre) จาก M&C Asia Stella Awards 2023 และ ISO 20121

3. The PARQ6

The PARQ เป็นโครงการที่ใช้เทคโนโลยีอาคารอัจฉริยะ เพื่อลดการใช้พลังงานและคาร์บอนอย่างมีประสิทธิภาพ โดยมี ระบบเครื่องปรับอากาศรวม (Chiller Plant) ที่มีประสิทธิภาพสูง, พัดลมควบคุมด้วยอิเล็กทรอนิกส์ (electronically commutated) ในการปรับอากาศ, กระจกฉนวน (Insulating Glass) ที่ลดความร้อนเข้าสู่ตัวอาคารได้ถึง 75% และ เซ็นเซอร์อัจฉริยะ ที่ควบคุมแสงสว่างอัตโนมัติ ซึ่งการออกแบบและติดตั้งเทคโนโลยีเหล่านี้ช่วยลดการใช้พลังงานและคาร์บอน พร้อมสร้างสภาพแวดล้อมที่สะดวกสบายสำหรับผู้ใช้อาคาร

สุดท้ายนี้ อาคารคาร์บอนสุทธิศูนย์ หรือ Net Zero Building กำลังค่อย ๆ กลายเป็นแนวทางปฏิบัติที่จับต้องได้และเริ่มเป็นมาตรฐานของภาคธุรกิจและอสังหาริมทรัพย์ อาคารเหล่านี้ไม่ได้เป็นเพียงสัญลักษณ์ของความยั่งยืน แต่ยังสะท้อนถึงการวางแผนและการลงทุนที่คุ้มค่า ทั้งด้านพลังงาน ภาพลักษณ์ และความพร้อมสำหรับอนาคต

อ้างอิง

  1. McKinsey & Company. Accelerating green growth in the built environment. McKinsey. https://shorturl.at/cLWy4
  2. 2. World Green Building Council. New report – The building and construction sector can reach net?zero carbon emissions by 2050. WorldGBC. https://shorturl.at/3hVbC
  3. 3. One Bangkok. Sustainability & Smart City. One Bangkok. https://shorturl.at/e0dUV
  4. 4. Queen Sirikit National Convention Center (QSNCC). First time for Thailand’s convention centers! QSNCC sets a new sustainability standard for the MICE industry with a real-time carbon footprint tracking dashboard. 2 June 2025. QSNCC. https://shorturl.at/iT2Gh
  5. 5. Queen Sirikit National Convention Center (QSNCC). Sustainability & Standard. QSNCC. https://shorturl.at/ZXzqU
  6. 6. The PARQ. LEED Features. The PARQ. https://www.theparq.com/en/sustainability/leed-features